Suzie van Staaveren, die in 2017 genomineerd werd in de categorie Schilderkunst, maakt dit jaar de awards voor de Piket Kunstprijzen. Suzie vond het fijn dat ze dit voorjaar aan deze opdracht kon werken want toen Nederland midden maart in lockdown ging, vreesde ze oprecht dat er tijdens de zomer weinig meer zou gebeuren. Twee tentoonstellingen werden verschoven naar augustus en één project werd helemaal afgelast.
Richtinggevers
Voor de award liet Suzie zich inspireren door de torentjes van kleine zwerfkeien die in bergachtige gebieden dienen als navigatiemiddel op plekken waar het pad lijkt te verdwijnen.
“Die steenmannetjes zijn niet alleen richtinggevers – ze laten je ook weten dat je niet alleen bent, dat er op die plek al eerder mensen zijn geweest. Soms is het moeilijk om te navigeren in de kunstwereld. De steenman is een gebaar van solidariteit en steun. Dat is wat ik de winnaars met deze award wil meegeven. Voor de uitvoering van de awards heb ik Zahar Bondar gevraagd om mij te helpen”, zegt Suzie. “Ik ken hem nog van de academie en hij heeft een oven om brons in te smelten. Ik had zelf nooit eerder met brons gewerkt.” Het lijkt alsof de keitjes eenvoudigweg zijn opgestapeld op een schijf van gegoten brons.
In feite heeft deze schijf in het midden een staaf waar de stenen overheen werden ‘geregen’. “Ik moest in alle stenen dus een gat boren”, vertelt Suzie. “En dat viel helemaal niet mee. Ze waren echt heel hard en soms braken ze spontaan.” De bovenste steen is, net als het voetstuk, door Suzie uit brons gegoten in een mal die gemaakt is op basis van een echte zwerfkei.
De overige stenen zijn gewoon in de natuur gevonden. De awards zijn dus allemaal verschillend. Suzie weet precies waar de stenen vandaag komen. “Een oom van me woont in Drenthe en hij had een vuurplaats gebouwd van keien die je kunt vinden op het land van een boer bij hem in de buurt. Hij heeft dus keien voor mij verzameld en ik ben er ook zelf geweest om te kijken en met de boer te praten. Die keien liggen daar al sinds de laatste ijstijd.”
Levend hout
“Ik ben een andere rol voor mezelf aan het verkennen”, zegt Suzie. “Ik ga mezelf steeds meer zien als een bemiddelaar, bijvoorbeeld tussen materiaal, bewerking, artistieke intenties, publiek, object en ruimte.” Haar gebruik van millennia-oud gevonden materiaal voor de Piket award past hierbij. Het bewerkte en het onbewerkte gaan er evenwichtig samen. Ze vertelt dat ze graag meer wil creëren voor de buitenruimte en daar ook levende bomen en planten bij wil betrekken. “Dat past ook weer bij dat idee van bemiddelaar. Omdat er bomen worden omgezaagd, is er hout om te bewerken. Ik vroeg me af hoe het dan zou zijn om met levend hout te werken.” Om zich te verdiepen in de mogelijkheden daarvoor vroeg ze in april een onderzoeksubsidie aan bij STROOM. “Ik ben nu op een stukje grond van mijn familie een proeftuin aan het opzetten. Hier kan ik over een aantal jaren experimenteren en ervaring opdoen in het werken met planten.”
Nog belangrijker voor haar verdere ontwikkeling was de ontdekking dat de Eindhovense Design Academy in 2019 met een nieuwe mastercursus is gestart, de Geo-Design Course die wordt geleid door het design-duo Andrea Trimarchi en Simone Farresin van Formafantasma. De focus van de opleiding ligt op materiaalgebruik, de ecologische aspecten van design, en de verhouding tussen design, traditie en lokale cultuur. Het zijn stuk voor stuk aspecten die Suzie erg aanspreken. Ze was in Australië al eens een tijd lang op pad geweest met een arborist die onderzoek en rapportage verzorgde over gebieden waar bosbranden hadden gewoed. Ze maakte toen kennis met de criteria die bepalen of een boom blijft leven of, in Suzie’s woorden, ‘materiaal wordt’. Ze raakt ook steeds meer gefascineerd door ambachtelijke houtbewerkingstechnieken, zoals de houtverbindingen uit de traditionele Japanse architectuur. Suzie heeft al woonruimte in Eindhoven gevonden en verheugt zich zichtbaar op deze nieuwe stap.
De bezoeker leren kennen
Maar voorlopig is Suzie nog in Den Haag. In ateliercomplex Billytown, waar ze haar studio heeft, werkt ze momenteel aan de expositie Kifle the Kid Salon expositie met Jan Dirk Adams die zij nog kent van de KABK. Ze zijn bezig de expositieruimte van Billytown om te bouwen tot een café/salon. “Expositieruimtes zijn vaak wit en leeg. Het is niet dat ik daar per se tegen ben, maar het kan een vorm worden waarbij het publiek anoniem blijft. Door de functie van de ruimte te veranderen, hopen we ook de interactie tussen objecten en publiek te veranderen en daardoor de bezoeker beter te leren kennen.” Ook dit hangt voor Suzie weer samen met haar nieuwe rol van bemiddelaar, in dit geval tussen de wensen of verwachtingen van de bezoeker en de tentoonstellingsruimte. “We hopen dat er een dialoog ontstaat waardoor auteurschap opener wordt. Daarmee gaat de individuele signatuur van de kunstenaar soms verloren, maar dat vind ik niet erg.” Vanaf medio-augustus zal de tentoonstelling te bezoeken zijn op event-basis. Vanaf september is de tentoonstelling te bezoeken van donderdag tot en met zaterdag tussen 13.00 en 18.00 uur. “Iedereen die wil, kan ons benaderen om iets in de Kifle the Kid Salon te organiseren. Dit kan een besloten of een publiek event zijn. Op basis van het soort gelegenheid schrijven wij scripts voor performatieve interventies.” Daarnaast neemt Suzie deel aan de groepstentoonstelling Achtung! Spielplatz! die nog tot 2 augustus te zien is in de Haarlemse galerie De Vishal.
Tekst: Anna Beerens, foto’s Lou-Lou en Suzie van Staaveren
Foto bovenaan artikel: Hessel Waalewijn
Video: Taco Zwaanswijk (StainlessMedia) en Hessel Waalewijn
