Uitreiking Piket Kunstprijzen 2023: Feestelijk tienjarig jubileum
Op het toneel van het Theater aan het Spui is het opschuiven en inschikken voor de groepsfoto van dit jaar. Zowel breakdance crew de Heavy Hitters (categorie Dans) als Ensemble Nieuwe Theaterwerkers (categorie Toneel) is met een flinke delegatie gekomen. Maar natuurlijk lukt het ook deze keer weer en na het verlossende “It’s a wrap” van fotograaf Dana LaMonda is iedereen klaar voor een feestelijke avond.
In haar welkomstwoord herinnert directeur Marie Jeanne de Rooij de aanwezigen er nog eens aan dat de Piket Kunstprijzen dit jaar voor de tiende keer worden uitgereikt. Ze brengt ook twee nieuwe ontwikkelingen onder de aandacht. De winnaars ontvangen, zoals ieder jaar, de geldprijs van 8000 euro, maar vanaf dit kroonjaar krijgen ook de overige genomineerden een financieel steuntje in de rug: zij ontvangen elk 2000 euro. Verder krijgt de ‘tastbare’ award een permanent karakter; vanaf dit jaar wordt aan winnaars en genomineerden jaarlijks de Hamer uitgereikt, ontworpen en gemaakt door kunstenaar Joep van Lieshout. Een symbolisch stuk gereedschap waarmee je, aldus directeur De Rooij, “kunt breken en kunt bouwen.” Zij bedankt iedereen die zich dit jaar weer heeft ingespannen voor de Piket Kunstprijzen, met name de juryleden die er opnieuw in zijn geslaagd een keuze te maken uit het vele talent dat Den Haag rijk is.
De beide presentatoren van vanavond, Jos Nargy (winnaar in de categorie Toneel in 2018) en Patsy Kroonenberg (“ik heb nog nooit een prijs gewonnen”), zijn ook afkomstig uit Den Haag. Jos, gehuld in een theatrale prinsessenjurk, en Patsy, keurig in donker pak, gaan er een mooie avond van maken: “Deze avond geven wij joie de vivre. Wij zijn de chocolatiers, de patissiers, en de kunstenaars van vanavond zijn de kers op de taart.” En Jos gaat meteen in razende vaart van start met het gedicht Ja van Simon Vinkenoog, dat uitnodigt om ‘ja’ te zeggen tegen alles wat inspireert, motiveert, passioneert en uitdaagt. Voorzitter Taco Hovius spreekt een kort woord namens het bestuur van de Stichting mr F.H. Piket: “Wij als bestuur zijn de bodem van de taart.” Hij vertelt een en ander over het leven van Frederik Hendrik Piket en het ontstaan van de prijs en ook hij benadrukt het Haagse aspect: “Pikets hele werkende leven speelde zich af in Den Haag.”
Dan is het moment gekomen om de eerste winnaar bekend te maken. Nadat de profielfilmpjes van de genomineerden in de categorie Toneel zijn getoond, worden juryleden Ellen Goemans en John de Weerd en ook de genomineerden uitgenodigd om naar voren te komen. Gevraagd naar een toelichting bij de nominaties zegt De Weerd: “Finn Borath en Boris de Klerk maken theater zonder acteurs en zonder taal, maar wel met een verhaal. Dat is ongewoon en vernieuwend en daarom voor veel theaterprogrammeurs een risico. Dat Boris en Finn dan toch doen wat ze doen, vonden wij iets dat aanmoediging verdient. Ensemble Nieuwe Theaterwerkers is een democratisch collectief dat in korte tijd een enorm belangrijke schakel geworden tussen het werkveld en theaterstudenten.” Goemans omschrijft David Westera, de derde genomineerde, als “een heerlijk komisch talent met groot gevoel voor taal, knetterleuk.” Wanneer De Weerd heeft onthuld dat Finn en Boris de prijs hebben gewonnen, vallen de twee winnaars elkaar spontaan in de armen. Boris spreekt zijn dank uit voor het feit dat het Haagse theater Zaal 3 hem en Finn door middel van een residence op weg heeft geholpen. Ook bedanken de winnaars “Danny van Sequence Technologies van wie we goedkoop lampen mogen huren en onze moeders.”
De drie genomineerden in de categorie Schilderkunst, Kamila Sipika, Menno Pasveer en Katarina Head, hebben elk een schilderij meegenomen. Presentator Jos Nargy zorgt ervoor dat die op dansante wijze terechtkomen op de drie schildersezels die speciaal voor dit doel op het toneel zijn opgesteld. Nadat de profielfilmpjes zijn getoond, worden de genomineerden en jurylid Joncquil de Vries uitgenodigd naar voren te komen. De Vries’ medejurylid, Lea van der Vinde, kan vanavond helaas niet aanwezig zijn. “Kunst gaat over subjectiviteit”, zegt De Vries met een blik op de drie heel verschillende kunstwerken op de ezels. “Bij de genomineerden van dit jaar vinden we zowel het universele als het individuele.” Winnaar Katarina Head is zichtbaar overdonderd: “De prijs gaat mij echt verder helpen in mijn werk. Heel veel dank aan het Piket-team, de mensen die dit allemaal mogelijk maken.”
Als inleiding op de bekendmaking van de winnaar van de Piket Juryprijs leest presentator Patsy iets voor over iemand die misschien een “behoorlijk genie” is … of misschien ook niet. Wie de Juryprijs gewonnen heeft, is in elk geval volkomen duidelijk en het is aan juryleden John de Weerd en Ellen Goemans om zijn naam bekend te maken: schrijver, regisseur en docent Marcel Roijaards. Goemans citeert het juryrapport: “Marcel is een geëngageerd en bevlogen mens die op een zachte, intense, emotionele manier betrokken is bij het vak, zijn studenten en zijn werk. Een grote mond, maar immer bescheiden en liefdevol. Het is goed om Marcel in het zonnetje te zetten, want hij heeft het ontzettend verdiend! In stilte en op de achtergrond is hij namelijk van enorm belang voor een hele generatie jonge, Haagse makers die allemaal vol lof over hem spreken.” Roijaards: “Ik ben dankbaar en trots, juist omdat dit een prijs is voor werk in de schaduw. Ik ben dankbaar om een tegengeluid te kunnen laten klinken tegen het meetbare en het nuttige. Ik pleit voor kwalitatieve cultuureducatie voor kinderen en jongeren.” Over de afgelopen verkiezingsperiode: “Het onderwerp ‘cultuur’ hoor ik zelden voorbijkomen, laat staan ‘cultuureducatie’. Dank aan de Piketprijzen dat ze hieraan wel aandacht besteden.” De juryprijs is vooral een ‘ereprijs’ waaraan geen geldbedrag verbonden is – Roijaards ontvangt de award en het juryrapport.
Als alle genomineerden in de categorie Dans op het toneel staan, inclusief de hele afvaardiging van breakdance crew Heavy Hitters, willen de presentatoren van juryleden Amos Ben-Tal en Erik Kaiel weten of ze zelf ook nog dansen: “Of zijn jullie geblesseerd?” Hm, tja, als je de ouwe dag een ‘blessure’ wilt noemen … Snel dus maar over naar een toelichting op de nominaties. De beide juryleden vonden het positief dat er zo weinig over Justin Brown op internet te vinden was. Kaiel: “Hij verspilt zijn tijd niet met het posten van dingen.” Ze waren onder de indruk van het grensverleggende van de Heavy Hitters, van hun wil om te groeien en zich te ontwikkelen. “En daarnaast”, zegt Ben-Tal, “breakdance wordt steeds meer omarmd. Den Haag loopt een beetje achter wat dat betreft.” Over Sophie Whittome van NDT 1 zegt Kaiel, eenvoudig maar betekenisvol: “Stille wateren hebben diepe gronden.” Vanzelfsprekend stijgt er een oorverdovend gejoel op wanneer de Heavy Hitters horen dat zij de winnaars zijn in hun categorie. Ton Steenvoorden van het Haags Hiphop Centrum is trots op zijn “bende van ellende”. Hij bedankt, onder anderen, danseres Lea Ved van NDT 1 met wie Heavy Hitters Tim Kromhout, Jason Pereira, Diego Nogueira, Toby Tanate, Bonne van Brucken Fock en Zeph van der Beek de voorstelling Common Enemy maakten: “Beautiful lady, you’re also a Heavy Hitter now.” Bij winnen hoort een vreugdedans en de hierboven genoemde Heavy Hitters doen dat in stijl. Het publiek wordt bovendien getrakteerd op de skills van Heavy Hitter India Sardjoe (wereldkampioen in 2022 en genomineerd voor de Piketprijzen in datzelfde jaar) en op die van de nieuwe Nederlands kampioen breakdance onder de 16: de allerjongste Heavy Hitter, die echt Benjamin heet.
De muziek bij het onverwachte optreden van de Heavy Hitters (Victory Dance van Ezra Collective) brengt iedereen in de feeststemming; het wordt tijd voor een drankje. Directeur Marie Jeanne de Rooij sluit de uitreiking af met een dankwoord voor alle medewerkenden en een plant voor de genomineerden: “Een plantje en geen bloemetje, want plantjes moet je water geven en dat past bij deze prijs.” Terwijl de mannen van de techniek aan het opruimen zijn, kijken drie schilderijen vanaf drie ezels een tijdje naar de rijen lege stoelen. Dan worden ze opgehaald en terugbezorgd bij hun makers in de gezellige foyer.
Foto’s: Dana LaMonda
Tekst: Anna Beerens
