Uitreiking Piket Kunstprijzen 2021: een intieme avond
Vanwege de spectaculair oplopende besmettingscijfers zag het bestuur van de Stichting mr F.H. Piket zich te elfder ure toch genoodzaakt de prijsuitreiking op 22 november te laten plaatsvinden zonder publiek. Het werd dus uiteindelijk een intieme avond rond drie gelukkige winnaars.
Muziek en een hartelijk welkom
De Scheveningse Lourdeskerk ziet er van buiten wat streng uit op deze koude herfstavond, maar binnen is alles klaar voor een feestje. Op het podium staat, tussen de Piketbanieren, de tafel met drie glimmende pluimsculpturen, de trofee van dit jaar. Voor het podium zijn, keurig op afstand, stoelen en lage tafeltjes geplaatst voor de aanwezigen, in het bijzonder natuurlijk de drie winnaars die elk enkele dierbaren meebrengen. De ruime zaal blijft vanavond helaas grotendeels leeg, maar de verlichting is sfeervol, de kaarsjes op de tafeltjes zorgen voor extra gezelligheid en dankzij de fijne laid-back muziek van Vincent Koning (gitaar) en Luciano Poli (contrabas) waan je je in een jazzclub.
Vincent en Luciano zijn op het laatste moment ‘ingevlogen’, maar dat is nergens aan te merken. Ze vormen een geweldig duo en het is niet voor niets dat presentatrice Paula Udondek na haar welkomstwoord meteen vraagt om een applaus voor de musici. Vincent en Luciano blijven op het podium en zorgen ervoor dat iedereen na elke uitreiking weer even op adem kan komen.
Natuurlijk is er ook applaus voor Louise de Blécourt en Taco Hovius, respectievelijk directeur en voorzitter van de Stichting mr F.H. Piket, die op hun beurt de aanwezigen welkom heten. Op het achterdoek worden de portretten geprojecteerd van alle genomineerden tot op heden. Hovius memoreert dat dit de achtste uitreiking is en dat komt dus neer op 72 portretten. De Blécourt wijst erop dat de stichting alle genomineerden blijft volgen.
Geef jezelf een pluim
Hierna is het woord aan Yke Prins, de maker van de bronzen pluimen op hun albasten sokkeltjes. Ze vertelt dat het idee haar werd ingegeven tijdens een project met een groep Alzheimerpatiënten. Er was voor hen een ‘kunstkast’ gemaakt met daarin allerlei beelden; het object dat hen het meeste aansprak mochten ze, letterlijk, een pluim geven. Maar deze mevrouw wilde haar pluim helemaal niet weggeven en legde hem met een grote grijns voor zichzelf neer.” Ze gaf de pluim aan zichzelf”, lacht Yke. En dat is wat ze de winnaars wil meegeven met haar sculptuur: “Heb vertrouwen in jezelf. Geef jezelf een pluim als je het moeilijk hebt.” Yke gaf de bronzen pluimen een slim greepje zodat ze van hun sokkel kunnen worden genomen. Daarmee wordt het ‘jezelf een pluim geven’ een echt fysiek gebaar.
WINNAARS 2021
Schilderkunst: Narges Mohammadi
Martine Gosselink (Mauritshuis) vertelt hoe zij en mede-jurylid beeldend kunstenaar Joncquil de Vries bij tegenwind door Den Haag fietsten om de ateliers van de genomineerden te bezoeken – zijzelf achterop: ‘Het deed een beetje denken aan Turks Fruit.’ Het was een heel eind fietsen naar het atelier van de winnaar, maar daarna, zo vult De Vries aan, ‘werden we door een lange gang naar een betoverende omgeving gevoerd.’
Winnaar Narges Mohammadi is onder de indruk: ‘Het voelt nog zo onwerkelijk, omdat ik zo gewend ben om te vechten voor alles.’ Maar vooral voelt ze dankbaarheid voor iets dat dat rust schept ‘in een periode van onrust en tumult.’
Het juryrapport vermeldt dat Narges als zevenjarig meisje uit Afghanistan naar Nederland kwam en dat haar persoonlijke ervaringen dus vanzelfsprekend een rol spelen in haar werk: “…maar wat ze creëert is universeler dan ‘Afghanistan’ en overstijgt de actuele discussie. Alles aan Narges ademt een grote gedrevenheid om te scheppen en alles wat zij maakt is even doordacht.”
Dans: Katarina Van den Wouwer
Jurylid Stacz Wilhelm (artistiek adviseur Nederlandse Dansdagen) legt uit dat er in het afgelopen jaren natuurlijk minder voorstellingen waren en dat dit voor hem en mede-jurylid Isabelle Chaffaud (MEYER/CHAFFAUD) betekende dat er een andere, bredere manier van kijken nodig was. Meer dan andere jaren vielen zij terug op hun ervaringsdeskundigheid. Wilhelm en Chaffaud doen altijd hun best om naar zoveel mogelijk stijlen te kijken. Chaffaud: “We gaan voor diversiteit maar dat is niet eenvoudig. Als je gaat voor een pool van iets vergelijkbaars is het minder moeilijk.”
Het juryrapport omschrijft winnaar Katarina Van den Wouwer als iemand die blijk geeft van een enorme overtuigingskracht, gevoeligheid en generositeit: “Haar eigen virtuositeit overstijgend, begeeft Katarina zich van ‘dans als podiumkunst’ naar ‘dans als act of living’.”
“Ik ben een beetje overweldigd”, zegt Katarina. In haar acceptance speech zegt ze veel verschuldigd te zijn aan de Indiase meditatietechniek Vipassana die haar erg heeft geholpen om te komen waar ze nu staat.
Toneel: Koen Verheijden
“Voor ons was het hetzelfde als voor de jury van Dans”, zegt Antoinette Jelgersma (Het Nationale Theater). Zij en haar mede-jurylid John de Weerd (Zaal 3 / De Parade) hebben, bij gebrek aan ‘echte’ voorstellingen, veel repetities gezien en veel streaming: “En dan is het soms niet helemaal te peilen. Het is toch een andere vorm.”
Winnaar Koen Verheijden viel op met zijn drieluik-in-wording Nina Bobo, waarin hij zijn eigen Indische achtergrond onderzoekt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Koen zijn prijs opdraagt aan Nederlands Indië en aandacht vraagt voor de leden van de Indische gemeenschap ‘die er vaak niet zo over praten.’ Koen: “Te gek om hier te staan. Ik had nooit gedacht dat ik nog eens een dankspeech zou houden.”
Het juryrapport prijst de eenvoudige theatrale middelen en sobere regiestijl die hij in zijn werk gebruikt en noemt ze uiterst effectief; “de intelligente afwisselingen en slimme regievondsten zijn opmerkelijk voor iemand van Koens leeftijd.”
De juryprijs komt nog
Juryvoorzitter Winnie Sorgdrager benadrukt nog maar eens het belang van de Piket Kunstprijzen, ‘het financiële steuntje in de rug, de erkenning van wie je bent en wat je doet.’ En dan is er ook nog de Juryprijs voor iemand die wel van belang is voor de Haagse kunstwereld, maar niet op de voorgrond treedt. Vorig jaar is de Juryprijs niet uitgereikt omdat juist de gelegenheid om iemand letterlijk in de schijnwerpers te plaatsen, ontbrak. “Dit jaar gaan we dat wel doen”, kondigt Sorgdrager aan, “maar ik mag er nog niets over zeggen.”
Na de prijsuitreiking is er nog tijd voor een drankje en een hapje onder het fraaie houten gewelf van evenementenlocatie Lourdeskerk. En dan gaan de winnaars, mét hun welverdiende pluim, weer de koude Scheveningse avond in.
Uitreiking Juryprijs 2021: Een prijs voor een ‘goudmens’
Martine Manten, als dramaturg verbonden aan NTjong/Het Nationale Theater, is de winnaar van de Piket Juryprijs 2021. De uitreiking van de Juryprijs is bij uitstek een gelegenheid om iemand die achter de schermen werkzaam is, een moment in de spotlights te geven. Toen de uitreiking van de Piket Kunstprijzen, op 22 november 2021, noodgedwongen moest plaatsvinden in kleine kring, besloot de jury dan ook om de Juryprijs op een later moment uit te reiken. Manten ontving oorkonde en het kunstwerk op 2 februari tijdens een optreden van de Poezieboys in het Haagse theater Zaal 3.
De stemming in de ‘Poeziebar’ is opperbest op deze laatste avond van de Poëzieweek 2022. Dit ondanks het feit dat het publiek Poezieboy Joep Hendrikx moet missen. Joep heeft Corona (“maar ik voel er niks van”) en zit thuis; hij is er wel, maar op het scherm – second best. Poezieboy Jos Nargy (in 2018 winnaar van de Piket Kunstprijs in de categorie Toneel), houdt de vaart erin, bijgestaan door Tommy Ventevogel en gelegenheids-Poezieboy ‘Wim’, die vanavond de zieke Joep vervangt. ‘Wim’ (Willemijn Haasken) is werkzaam bij HNTonbeperkt, dat zich richt op het toegankelijk maken van voorstellingen voor mensen met een beperking.
Een avond in de Poeziebar betekent poëzie ondergaan en je eraan overgeven. Sholeh Rezazadeh en Erik Bindervoet inspireren, en amuseren, met voordracht uit eigen werk. Rezazadeh leest, onder meer, enkele passages voor uit haar poëtische debuutroman De hemel is altijd paars. Bindervoet presenteert, naast eigen dichtwerk, ook werk van James Joyce, die op 2 februari 1882 (precies 140 jaar geleden) werd geboren. Muzikant-performer Emiel Joormann (aka Willie Darktrousers) brengt een levenslied dat hartverwarmend duidelijk maakt dat elk leven het bezingen waard is.
Jos leest het gedicht voor dat hij speciaal voor Martine Manten heeft gemaakt. Hij beschrijft daarin verschillende soorten mensen: loodmensen, ijzermensen, zilvermensen en, “de zeldzaamste soort”, goudmensen. “Goudmensen stellen zichzelf niet in het licht / Nee, ze géven licht en verwarmen daarmee de anderen.” Manten wordt naar voren geroepen, waarna Antoinette Jelgersma, die samen met John de Weerd de vakjury voor de categorie Toneel vormt, het juryrapport voorleest. Het rapport prijst Manten voor haar groot dramaturgisch inzicht en haar intense betrokkenheid. Het signaleert ook dat Manten tijdens de Corona-crisis een enorme steunpilaar is geweest voor veel jonge acteurs en theatermakers en spreekt van haar belangeloze inzet en toewijding.
Manten neemt oorkonde en trofee, een kunstwerk gemaakt door de Haagse kunstenares Yke Prins, op haar eigen bescheiden wijze in ontvangst uit handen van Louise de Blécourt, Directeur van de Stichting mr F.H. Piket. Ze is er heel blij mee, maar vindt het vooral “ontzettend gaaf” dat ze juist hier, in Zaal 3, in het zonnetje wordt gezet: “Dit is nu echt de plek van talent en talent verbinden.” Door namen te noemen van personen die zij met Zaal 3 associeert (onder wie Kaatje Kooij, die in 2016 de Piketprijs in de categorie Toneel won), vestigt ze heel karakteristiek de aandacht meteen weer op anderen.
Als Martine weer in de zaal is gaan zitten, herneemt de voorstelling haar vaart. Nadat Jos, ‘Wim’ en de andere medewerkenden hun welverdiende applaus in ontvangst hebben genomen, wordt er in zaal en foyer nog enthousiast nagepraat, tot de onverbiddelijke coronaklok van 22.00 uur.
Tekst: Anna Beerens
Foto’s: Janneke van Beek
