Uitreiking Piket Kunstprijzen 2019: een avond vol hoogtepunten
Het is even na achten wanneer, op maandag 25 november, een enthousiast gezelschap de sfeervolle zaal van Theater Diligentia in Den Haag begint te vullen voor de zesde uitreiking van de Piket Kunstprijzen. Presentatrice Paula Udondek heet de aanwezigen hartelijk welkom en herinnert nog even aan de zonnige septemberdag toen de genomineerden werden gepresenteerd in de bibliotheek aan het Spui. Nu is het dan zo ver!
54 genomineerden
Er is vanzelfsprekend applaus voor Louise de Blécourt en Taco Hovius, respectievelijk directeur en voorzitter van de Stichting mr. F.H. Piket, die op hun beurt de aanwezigen welkom heten. De Blécourt wijst op de portretten die op het achterdoek worden geprojecteerd: alle genomineerden sinds 2014. “We hebben er inmiddels 54! Dat schiet lekker op zo.” De Blécourt benadrukt het belang van het feit dat de Stichting mr. F.H. Piket de genomineerden
blijft volgen en hen onder de aandacht van het publiek blijft brengen. Hovius vertelt in dat kader over de samenwerkingsprojecten tussen oud-genomineerden die door de Stichting worden gestimuleerd. Mattia Papp (genomineerde schilderkunst 2017) werkt samen met Claire Hermans (genomineerde dans 2017) aan een productie en ook Beaudil Elzenga (genomineerde toneel 2016) en Rutkay Özpinar (genomineerde dans 2014) hebben elkaar gevonden. Naar verwachting zullen beide producties in 2020 te zien zijn.
Lekker eigenwijs
Dan is het woord aan Peter Zwaan, de Haagse kunstenaar die dit jaar de trofee van de Piket Kunstprijzen heeft gemaakt. Vier grote en zes kleinere zilverkleurige wijzende handen staan voor winnaars en genomineerden klaar op het toneel. Zwaan legt uit dat zijn eigen hand als basis voor de trofee heeft gediend. “Handen zijn het gereedschap van de beeldend kunstenaar, maar ze zijn ook een expressiemiddel natuurlijk. En ik vind de hand ook heel symbolisch; als kunstenaar probeer je met je werk immers iets te grijpen, iets vast te pakken.” Hij vertelt dat hij voor zijn sculptuur een aantal mallen heeft gemaakt door zijn hand in alginaat te dompelen, een poeder dat je met water kunt mengen waarna het mengsel uithardt tot een rubberachtige substantie. “Het is het spul dat ook wordt gebruikt voor het aanmeten van kunstgebitten.” Het uiteindelijke afgietsel is gemaakt van een kunststof vermengd met metaalpoeder. Dat laatste geeft de trofee van 2019 zijn feestelijke glans. Over Udondeks vraag of hij de genomineerden nog iets zou willen meegeven, hoeft hij niet na te denken: “Vooral lekker eigenwijs de dingen blijven maken die in je hoofd opkomen.”
Winnaars 2019
Schilderkunst: Jordan Herregraven
“We waren in een luxepositie”, zegt jurylid Suzanne Swarts (Museum Voorlinden). “Er was zoveel talent dit jaar. Onze longlist was echt erg long.” Voor haar collega Maarten Demmink (Demiak) was het zijn laatste jaar als jurylid. ‘Wat langer in de jury zitten leert je om de dingen wat meer tijd te geven, jezelf de tijd te gunnen om wat langer rond te kijken.” Wie hem gaat opvolgen is al bekend, maar Maarten houdt het nog even stil. Een advies aan zijn opvolger heeft hij niet: “Hij heeft zijn ogen open en staat midden in de kunstwereld. Ik wens hem vooral veel plezier!” De prijs in de categorie schilderkunst gaat naar Jordan Herregraven, die geheel overdonderd lijkt: “Het is nogal een eer.” Het juryrapport omschrijft Jordan als iemand die zijn eigen universum bouwt, waarbinnen alles op zijn plaats valt, en noemt zijn werk ‘een ontdekking’.
Dans: Sara de Greef
‘We waren het vrij snel eens over de shortlist”, zegt jurylid Stacz Wilhelm (Korzo). “Maar dan heb je nog die volgende beslissing.” “Je houdt van ze, van allemaal, dat kan niet anders”, vult zijn collega Isabelle Chaffaud (Meyer-Chaffaud) aan. “En dan gaat het meer om wie die extra push nodig heeft.” “Dit betekent heel veel voor me”, zegt winnaar Sara de Greef. “De prijs komt op een moment van overgang tussen school en de professionele wereld, juist nu ik geen werk heb en ook geen concrete plannen. Dans geeft me een gevoel van purpose. Ik hoop zo lang mogelijk en zoveel mogelijk met dans en choreografie bezig te kunnen zijn en dat met zoveel mogelijk mensen te kunnen delen.” In haar rapport noemt de jury Sara ‘een natural born creator‘. De prijs is bedoeld om haar aan te moedigen zich als choreograaf verder te ontwikkelen.
Toneel: Naomi van der Linden
Jurylid Antoinette Jelgersma (Het Nationale Theater) vertelt dat ook de vakjury toneel een lange lijst had: “En ze zijn allemaal goed en sterk.” Voor Jelgersma’s collega David Geysen (Dégradé) was het eveneens het laatste jaar. “Wat ik het meest zal missen? Mijn collega juryleden!”,stelt hij vast. “Ik heb enorm van het jurylidmaatschap genoten.” Davids opvolging is ‘nog in de onderzoeksfase’ maar hij heeft al wel een tip: “Kijk breed, want het is een tijd waarin hokjes verdwijnen en disciplines vervagen. Het is trouwens ook weer een tijd van doe-maar-niet, een tijd waarin ouders hun kinderen weer afraden om in de kunst te gaan. Een prijs als de Piketprijs geeft jonge mensen moed, durf om toch in de kunst te stappen.” Winnaar Naomi van der Linden straalt. “Ik ben zo blij. Het is een feest!” Het juryrapport zegt dat haar activiteiten als theatermaker aandacht, uitdaging en stimulans verdienen. En dat komt prachtig uit, want Van der Linden ‘wil nog zoveel verhalen vertellen.’
Juryprijs 2019: Tim Terpstra
Het lijkt een Piket-traditie te worden: de winnaar van de juryprijs wordt onder vals voorwendsel naar het theater gelokt, zit nietsvermoedend in de zaal en is volkomen sprakeloos wanneer dan ineens zijn of haar naam wordt genoemd. Zo ook Tim Terpstra: ‘Ik ben flabbergasted…’ Terpstra krijgt de juryprijs voor zijn werk bij organisaties als TodaysArt, We Are Public en The Grey Space in the Middle, waar hij zich, aldus het juryrapport, vooral sterk heeft gemaakt voor ‘de meer schurende en gewaagde kunstvormen’. Het juryrapport wordt voorgelezen door juryvoorzitter Marjolein de Jong (oud-wethouder cultuur). De Jong vertelt desgevraagd dat ze het voorzitterschap echt interessant vond. “De jury bestaat uit mensen met veel kennis en ervaring. Ik was daar zeer van onder de indruk. Het is bijzonder om te zien hoe men een afweging maakt. Dat je genomineerd wordt, betekent dat je opvalt. Maar ook je verhaal is van belang, dat je nadenkt over wat je doet.”
Piket-traditie
Een andere Piket-traditie is dat het programma van de uitreiking wordt opgeluisterd door oud- winnaars en -genomineerden. Vanavond zijn dat Lennart Lahuis (winnaar schilderkunst 2015) en Youri Jongenelen (genomineerde dans 2015), die met Julia Zuurbier Pop-up Dance vormt. Lennart vertelt hoe het hem sinds 2015 is vergaan, over tijd en het schemergebied tussen verschijnen en verdwijnen en over waar kunst en wetenschap elkaar kunnen ontmoeten.
Sprookjesachtig ballet
Pop-up Dance brengt een deel uit Assepoes, een ‘huiskamerversie’ van het grote sprookjesballet, waarin het hele verhaal op 16 vierkante meter wordt verteld met behulp van een soort toverkabinet…
Tekst: Anna Beerens, foto’s: Janneke van Beek
