Florentijn Hofman maakt dit jaar de award voor de Piket Kunstprijzen. De prijs reikt hij op 27 november zelf uit aan de winnaars en genomineerden. Wat hij dan overhandigt, is een kleine versie van zichzelf. Het bronzen beeld heft twee duimen op naar de jonge kunstenaars. Daarmee wil hij ze aanmoedigen om zich te blijven ontwikkelen: “Er zijn meerdere wegen die leiden naar Rome, maar ik wil ze meegeven dat ze door moeten gaan met wat ze doen.”
“Zorg dat je ongrijpbaar blijft”, stelt Florentijn Hofman. “En neem de tijd.” Het zijn adviezen van een inmiddels wereldberoemde kunstenaar die daarbij benadrukt dat hij geen leermeester wil zijn. Wel vindt hij het bijzonder dat hij dankzij deze weg jonge makers kan stimuleren om door te gaan.
In 2007 brak Florentijn zelf door met het kunstwerk ‘Beukelsblauw’. In Rotterdam schilderde hij een aantal voor de sloop bestemde huizen volledig blauw zodat ze extreem goed opvielen in het straatbeeld. Korte tijd daarna presenteerde hij het werk Rubber Duck, een 32 meter hoge opblaasbare gele badeend die op verschillende plekken ter wereld ronddobberde. De badeend werd als eerste in Frankrijk te water gelaten, maar kwam daarna ook in Osaka, Sydney, Sao Paulo en Hongkong terecht.
Internet
Zijn werk is nu, ruim tien jaar later, wereldwijd bekend en internationale opdrachtgevers benaderen hem. Zijn kolossale werken die hij over de hele wereld in de publieke ruimte plaatst, beginnen vaak als een klein model die hij vaak thuis maakt aan zijn ateliertafel. Florentijn woont in een woonhuis in de bossen bij Arnhem waar weinig hectiek heerst.
Terugkijkend merkt hij op dat de opkomst van het internet heeft bijgedragen aan zijn bekendheid als kunstenaar. Als opkomend kunstenaar kon hij, naar eigen zeggen, profiteren van de mogelijkheden die het internet opeens bood en kreeg zijn eerdere werk voor Rubber Duck ook meer bekendheid. Tegelijkertijd vertelt hij ook dat hij zich tegenwoordig liever niet bezighoudt met social media. Hij beschouwt het vooral als een vorm van afleiding en hij raadt het jonge kunstenaars af om te veel en te snel op zoek te gaan online publiciteit. “Je moet als kunstenaar eerst de tijd nemen om jezelf te ontwikkelen”, zegt hij. “Vlees op je botten krijgen tot je een bepaalde sterkte hebt.”
Onzekerheid
Het kunstenaarschap is verweven met onzekerheid, aldus Florentijn. Als kunstenaar weet hij als geen ander dat het moeilijk kan zijn om aan het begin van je carrière de juiste keuzes te maken, omdat dan nog alles mogelijk is. Wat hij vooral wil meegeven is dat ze, ondanks mogelijke tegenslagen en onzekerheid, door moeten gaan. Ook vereist het een zekere concentratie bij een maker.
Succes komt vaak niet direct, merkt hij op, en de meeste kunstenaars moeten een lange adem hebben. Maar als succes er eenmaal is, dan blijft de onzekerheid altijd nog aanwezig, ontdekte Florentijn. “Je moet dan je succes kunnen blijven evenaren”, licht hij toe. “Als je goed bezig bent dan wil het publiek vaak meer van hetzelfde. Toch moet je zelf kritisch blijven en je werk tegen het licht houden.” Als kunstenaar moet je niet een bepaald soort werk creëren alleen omdat er een markt voor is, vindt hij. Hij benadrukt dat makers autonoom en vooral ‘ongrijpbaar’ moeten proberen te blijven. Onzekerheid moet je daarbij als kunstenaar kunnen omarmen. “Je moet het nemen als een van de ingrediënten van het kunstenaarschap.”
Werkwijze
Hij noemt het een eer om de award te mogen maken voor de Piket Kunstprijzen, maar zegt ook dat hij lang moest nadenken over wat het zou worden. Uiteindelijk maakte hij zichzelf, waarbij hij een 3D-scan van zichzelf als uitgangspunt nam. De afdruk bewerkte hij tot een mal om daarmee het bronzen afgietsel te maken. Als beeld heeft hij zichzelf nu ‘bevroren’ in een houding waarbij hij zijn duimen omhoogsteekt naar de jonge garde. “Het is echt geen blijk van een te groot ego”, zegt hij erbij. “Het is humoristisch bedoeld, maar er zit ook een duidelijke boodschap achter.”
Omdat hij voor zijn werk veel schaalmodellen gebruikt voelde het maken van de award, die veel kleiner is dan zijn bekende werk, niet als iets dat totaal afwijkt van zijn oeuvre. Omdat hij doorgaans vaak werkt met kunststofmaterialen, lijkt de keuze voor brons opvallend. Hij bekent, in reactie hierop, dat het brons eigenlijk een synthetische variant is van het edelmetaal. De award heeft een klassieke uitstraling, maar de techniek erachter en het materiaal zijn eigenlijk heel modern”, aldus Florentijn.
Beluister hier de podcast over Florentijn Hofman van het programma Kunststof.
