Categorie archief: 2025

John de Weerd neemt afscheid als jurylid: ‘Ik ben er trots op dat we verschil hebben kunnen maken’

John de Weerd, programmeur van Zaal 3 en Theaterfestival de Parade, neemt dit jaar afscheid als jurylid. De Weerd trad in 2020 toe tot de vakjury Toneel. Hij herinnert zich dat eerste jaar nog levendig. “Tweeënhalve maand na mijn aantreden gingen de deuren op slot vanwege de pandemie. Dat was wel even puzzelen. Een hele generatie spelers en makers verdween in een gat. Ze waren onzichtbaar, ook voor mij en mijn toenmalige collega-jurylid Antoinette Jelgersma. Na de pandemie had diezelfde generatie moeite zich te herstellen. Het was voor iedereen een moeilijke tijd. Als ik er nu op terugkijk, hebben we eigenlijk toch heel veel kunnen doen en kunnen zien.”

Trots

Actrice Antoinette Jelgersma werd in 2022 opgevolgd door speler, maker en docent Ellen Goemans, die dit jaar eveneens afzwaait. Wat De Weerd betreft is die combinatie van speler en mens-achter-de-schermen ideaal. “Voor een jurylid is het belangrijk om veel te zien. Programmeurs zien heel veel. Dat hebben ze gemeen met recensenten. Een speler en een programmeur kijken niet op dezelfde manier, maar die perspectieven vullen elkaar wel aan. Dat is heel inspirerend. Bij de samenwerking met Ellen was het bovendien interessant dat zij ook lesgeeft.” Daarnaast vond De Weerd het boeiend om jonge makers van andere disciplines te leren kennen en om te luisteren naar de overwegingen van de andere vakjury’s, naar “de taal die anderen hebben om iets te duiden.” “Het was geweldig om dit zo mee te krijgen”, zegt hij. “Het is oneerlijk verdeeld in de wereld. Een van de weinige dingen die wel echt eerlijk over de gehele wereldbevolking zijn verdeeld, is talent. Dat moet onuitstaanbaar zijn voor mensen met macht en geld, want talent is dus niet iets dat je kunt kopen of verkrijgen door invloed. Ik ben er trots op dat we met de Piketprijs verschil hebben kunnen maken voor talentvolle mensen, die met zo’n geldprijs echt een stimulans aan hun prille carrière konden geven.” Voor de vakjury Toneel is het niet altijd gemakkelijk om jonge genomineerden te vinden die een binding hebben met Den Haag. De Weerd wijst erop dat Den Haag wel een dansopleiding en een kunstacademie heeft, maar geen theateropleiding. “Dat maakt het moeilijker. Voor ons als vakjury was het dus vooral van belang dat mensen zich aan het Haagse publiek hadden gepresenteerd.”

Persoonlijk

De Weerd nam ook een heel persoonlijke motivatie mee in zijn jurylidmaatschap. “Ik ben oorspronkelijk opgeleid als beeldend kunstenaar. Ik kom niet uit een rijk gezin en mijn ouders hadden me niet kunnen helpen als het mis zou gaan met mijn opleiding of mijn kunstenaarschap. Ik weet dus wat het betekent om geen vangnet te hebben. Ik ben gevoelig voor die kwetsbaarheid. Daarom heb ik er ook vaak voor gepleit om voor de Piketprijzen de leeftijdsgrens van dertig jaar eventueel wat op te kunnen rekken. Mensen die al wat ouder zijn wanneer ze beginnen aan hun theateropleiding, hebben vaak een kwetsbare sociale achtergrond.”

Je verplaatsen in een ander

De Weerd was, in 2013, de oprichter van Zaal 3. Het ontstaan van dit laboratorium voor podiumkunst kan niet worden losgezien van het desastreuze cultuurbeleid van Halbe Zijlstra (staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in het kabinet-Rutte I, 2010-2012). De Weerds besef van de kwetsbaarheid van nieuwe makers speelde een belangrijke rol. “Het Theater aan het Spui van begin jaren ’90 is eigenlijk nog te groot gedacht voor kleine producties en experiment”, legt hij uit. “De kleine zaal heeft 170 stoelen, maar ook dat is voor een nieuwe maker best hoog gegrepen en veel lege stoelen werkt demotiverend. Zaal 3 heeft tachtig stoelen. Dat is veel realistischer. Daarnaast heb je als theater veel invloed op alles om de voorstelling heen, op de sfeer, op de manier waarop je je publiek ontvangt. Theater is een rare kunst die een unieke gelegenheid biedt om je even in een ander te verplaatsen. Ik wilde met Zaal 3 een situatie creëren die maakt dat mensen dat zo goed mogelijk kunnen doen.”

Niet te veel met elkaar concurreren

Vernieuwing, experiment, engagement – De Weerd vindt het allemaal belangrijk. “Maar ik vind het ook genoeg als het alleen maar mooi is”, zegt hij. “Bij de Parade gaat het om elkaar vinden in intimiteit. Dan is het vooral belangrijk dat iets zonder veel middelen verteld kan worden. Voor Zaal 3 ben ik meer op zoek naar inlevingsvermogen, naar verhalen die nieuwsgierigheid teweegbrengen.” Heeft De Weerd nog goede raad voor jonge makers? “Probeer niet te veel met elkaar te concurreren. Probeer samen te werken en te denken vanuit je generatie in plaats van vanuit jezelf.” En het advies voor degenen die hem en Ellen Goemans als vakjury gaan opvolgen is, gezien het voorgaande, niet verrassend: “Probeer de kwetsbaarheid te blijven zien. Niet iedereen heeft een vangnet.”

Tekst: Anna Beerens
Foto: Hessel Waalewijn

Vertrekkend jurylid Ellen Goemans: ‘IJdelheid verhardt je ziel’

Toneelspeler, maker en docent Ellen Goemans verlaat dit jaar de vakjury Toneel. Ze kijkt met plezier en tevredenheid terug op drie jaar jurylidmaatschap, maar zag uiteindelijk af van nog een volle termijn. “Het is een bekend probleem van podiumkunstenaars. Altijd druk, nooit thuis, ook ’s avonds niet. Zo’n jurylidmaatschap komt daar dan nog bij. Je moet veel zien om je een goed oordeel te kunnen vormen. En half werk is voor mij geen optie.”

Inspirerende samenwerking

Goemans heeft als jurylid intensief samengewerkt met John de Weerd (programmeur van Zaal 3 en Theaterfestival de Parade). De combinatie van een speler en iemand die achter de schermen werkzaam is, is voor de vakjury ideaal, vindt ze. “Het was heel inspirerend. John koos andere dingen dan ik zelf zou hebben gedaan. Als programmeur kent hij het theater ook van een andere kant, op een andere manier, dan ik. De combinatie geeft een grotere reikwijdte.” Ze had er niet op gerekend dat het jurylidmaatschap ook van betekenis zou zijn voor haar werk als docent aan de HKU Acteursopleiding in Utrecht. “Ik zag dan iets en nam dat ook weer mee naar school. Ik deed contacten op bij andere opleidingen en bracht zelf mensen met elkaar in contact.” Belangrijke bijvangst, eigenlijk. “Ja, en ik hoefde dáár juist helemaal niet zoveel voor te doen. Zo’n contact, dat gaat vanzelf verder.”

Spelregels

Volgens de spelregels van de Piket Kunstprijzen moeten de jonge genomineerden een binding hebben met Den Haag. Dat valt voor de vakjury Toneel niet altijd mee, al vonden Goemans en De Weerd in 2024 weer een ‘echte’ Haagse winnaar in Patsy Kroonenberg. “Voor ons was het belangrijkste dat iemand op een Haags podium had gestaan, dat het Haagse publiek die persoon had gezien. Uiteindelijk gaat het om wat een jonge maker wil creëren en niet om waar diegene woont of is opgeleid. Voor zoiets hoopvols als De Poezieboys bijvoorbeeld, is de Haagse context van enorm belang. Als die ondergrond verdwijnt, is dat erg. We moeten die context juist stimuleren.” Wat de spelregels betreft vraagt Goemans zich overigens af hoe lang de verdeling in categorieën nog zal bestaan. “Op den duur is het onhoudbaar, denk ik. De grenzen tussen kunstdisciplines vervagen steeds meer. Ik zou me goed kunnen voorstellen dat op een bepaald moment twee verschillende jurykoppels dezelfde persoon willen nomineren.”

Engagement

Goemans vindt het belangrijk dat jonge makers iets eigenzinnigs hebben. Daarnaast benadrukt ze het belang van engagement. Dat is niet per se een kwestie van op-de-barricaden; ze probeert juist haar studenten op een subtiele manier te laten zien wat hier de rol van theater kan zijn. Ze vertelt dat ze onlangs met studenten Rinoceros van Eugène Ionesco verkende. In dit stuk, geschreven in 1959, veranderen de bewoners van een Frans provincieplaatsje geleidelijk aan in neushoorns. “Dat stuk gaat over conformisme en de invloed van de opiniemakers. De eerste twee aktes speelden we samen, daarna moesten ze zelf een derde akte schrijven. Studenten vinden dit soort klassiekers aanvankelijk meestal ‘stom’, maar op deze manier laat je ze ontdekken dat je met zo’n stuk echt wat kunt. Ik hoop dat ik een zaadje heb geplant. Engagement is niet alleen dapper, het is noodzakelijk.”

Wijze raad

Heeft Goemans nog wijze raad voor jonge spelers en makers? “Geen ijdelheid, en je moet vooral uitkijken als je denkt dat je het best goed doet. IJdelheid verhardt je ziel en maakt dat je dingen mist, dingen niet ziet. En verder: de aanhouder wint. Niet opgeven. Het zijn moeilijke tijden voor kunst en cultuur en er gaan vast gaten vallen, maar juist dan!” Ze wijst opnieuw op het belang van eigenheid. “Onderscheidend willen zijn en erop vertrouwen dat je dat ook kúnt zijn. Je eigen verhaal vertellen en uitvinden hoe je dat op je eigen manier kunt doen.” Goemans weet al wie haar en De Weerd als vakjury gaan opvolgen. Misschien voor die opvolgers nog enkele wijze woorden? “Nee hoor”, lacht ze, “dat is echt niet nodig. Die kunnen het wel!”

Tekst: Anna Beerens
Foto: Hessel Waalewijn

Vladyslav en Veronika organiseren tweede liefdadigheidsevenement voor Oekraïne

De Oekraïense choreografen en performers Vladyslav Detiuchenko en Veronika Rakitina organiseren op zaterdag 1 maart een tweede avond in Korzo in Den Haag om geld op te halen voor de slachtoffers in Oekraïne. Hun missie is om met Light in Darkness II aandacht te vragen voor de moedige strijd voor onafhankelijkheid en vrijheid in Oekraïne en tegelijkertijd fondsen te werven om mensen in nood te helpen. Zij programmeren een bijzondere avond met dans- en muziekoptredens. De gehele opbrengst gaat naar de liefdadigheidsorganisatie Netherlands 4 Ukraine. 

Lees verder →

Majel Blonden

Majel Blonden is directeur van poppodium Paard in Den Haag. Na een studie Algemene Taalwetenschappen begon zij in de jaren negentig als programmeur bij Nighttown en Rotown in Rotterdam en verzorgde de programmering voor onder andere het Metropolis Festival. Daarnaast maakte zij deel uit van diverse adviescommissies, waaronder die van het Fonds voor de Podiumkunsten. Sinds haar aanstelling als programmeur bij Paard van Troje in 1997 zette zij zich in voor een diverse en brede concertprogrammering binnen de muren van het poppodium, waarmee Paard van Troje zich tot een podium met nationaal aanzien ontwikkelde.

Johan Gustavsson

Johan Gustavsson is kunstenaar, curator, docent en mede-directeur van Experimental Art Space 1646. Hij geeft al jaren les aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag: Art, Design and Identity en Image Development. Daarnaast is Gustavsson curator van de jaarlijkse tentoonstelling Prospects die op Art Rotterdam te zien is. Hij richtte eerder Alternative Art Guide en The Hague Contemporary op. Hij was ook cultureel ambassadeur voor de gemeente Den Haag en werkte samen met diverse musea, galeries en kunstinstellingen over de hele wereld. 

Pietertje van Splunter

Kunstenaar Pietertje van Splunter maakt autonoom werk en werkte jarenlang in de openbare ruimte. Van Splunter heeft een achtergrond als schilder; dit komt duidelijk in haar werk naar voren en vormt een deel van het concept of de manier van aanpak, ook als het gaat om installaties, performances of videowerk. Van Splunter gebruikt graag kleur en doodgewone objecten die in haar werken een meervoudige betekenis krijgen.  De Haagse is organiserend lid van kunstenaarsinitatief Quartair. Samen met Zeger Reyers vormt zij daarnaast het samenwerkingsverband Broos. 

Mitchell-lee van Rooij

Mitchell-lee van Rooij is een Nederlandse danser en choreograaf. Hij volgde de Jazz-Show- Musical-opleiding aan de Theaterschool van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en danste onder andere bij Nicole Beutler Projects, Scapino Ballet en Conny Janssen Danst. Daarnaast volgde hij grotendeels de opleiding tot klassiek balletdanser Koninklijk Conservatorium in Den Haag en een marketingopleiding in New York. Momenteel is hij naast marketeer bij Korzo ook jurylid bij de VSCD Dansprijzen (De Zwanen) en adviseur bij het Fonds Podiumkunsten.

Erik Kaiel

Choreograaf, dansdocent en danser Erik Kaiel is met recht een wereldburger te noemen. Hij werd geboren in Innsbruck (Oostenrijk) en groeide op in Portland (Amerika). Hij studeerde in Canada en New York. Kaiel werkte onder meer als artistiek directeur bij Crosstown, Theaterschool Rababer en Artez in Arnhem en bestiert danscollectief Arch8 waarmee hij wereldwijd voorstellingen maakt. Hij won in 2016 de Victor Award met zijn succesvoorstelling Tetris die volgend jaar weer op tournee gaat in de VS en Canada. Daarnaast begeleidt hij jonge makers op het gebied van dans, circus en theater en maakt hij deel uit van de jury van de VSCD Dansprijzen. (Foto: John Fox)

Ellen Goemans

Toneelspeler, maker en docent Ellen Goemans studeerde in 1996 af aan de Toneelschool Arnhem en sloot zich voor een paar maanden aan bij Double Edge Theatre in Amerika. In 1997 richtte zij met o.a. Eric de Vroedt Toneelgezelschap Monk op. Ze maakten vele voorstellingen en co-producties met o.a. Dood Paard en Kas & de Wolf, Dito Dito en Ontroerend Goed. In 2009 stopte Goemans bij Monk. Daarna speelde ze in voorstellingen van Dood Paard, ‘t Barre Land,  tg ECHO en heeft ze afgelopen jaar met Don Duyns en Harm van Geel de Bellevue lunchvoorstelling Sloopkogel gemaakt. Daarnaast werkt Ellen graag met jonge makers als de Poezieboys, mc KASSETT en Compagnie Red Yellow and Blue. Sinds 2014 is Goemans verbonden aan de HKU Acteursopleiding in Utrecht als docent, mentor en vast onderdeel van het kernteam.

John de Weerd

John de Weerd, programmeur van Zaal 3 in Den Haag en Theaterfestival de Parade, studeerde in 2007 af van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (Fine Arts/Sculpture) in Den Haag. Hij heeft zijn sporen ruimschoots verdiend in de culturele sector. Tot zijn opdrachtgevers behoorden onder meer TodaysArt, Crossing Border, Fiber Festival en Rewire. In 2013 richtte De Weerd vanuit Theater aan het Spui Zaal 3 op: de springplank voor jong talent in Den Haag. Daarnaast is hij lid van de VSCD Mimejury.