The award for the Piket Art Prizes 2016 is a silver sculpture. One long line forms the centrepiece, which Schat calls the “dynamic line”. She explains that it symbolises the progress of the young artist’s art career. The winners of the Piket Art Prizes are still at the beginning of their career, with this perhaps being the first art prize they have won. “The shape of the award had to be able to move and develop.” Movement is key to her: “No beginning and no end. I do not like sluggishness”, she laughs. Lees verder
Categorie archief: 2016
Rutkay Özpinar en Karel van Laere op Cadance festival
In de voorstelling 4×4 – The Fellowship of the Dance tijdens CaDance Festival zijn de performances te zien van Rutkay Özpinar en Karel van Laere. In 2014 waren zij allebei genomineerd voor de Piket Kunstprijzen. Waar staan ze nu, bijna drie jaar later?
“Ik voelde mij toen net nog een kind”, zegt Rutkay als hem wordt gevraagd hoe hij terugkijkt op zijn nominatie in 2014. “Ik was net gestopt bij De Dutch Junior Dance Division en ging mijn eerste choreografie bij Korzo maken.” Zijn nieuwste choreografie Recognition of the Species, die hij opvoert tijdens 4×4, is inmiddels zijn vijfde creatie die hij maakt binnen het dansgezelschap Korzo.
Ook Karel, die in 2014 werd uitgeroepen tot winnaar in de categorie Toneel, timmerde de afgelopen jaren verder aan de weg. Toen hij in 2014 de Piket Kunstprijs won, was hij in Taiwan. Nog steeds reist hij veel op en neer: “Het werk dat ik in Nederland maak, doet het goed in Taiwan, China, Japan en Korea; het werk dat ik daar maak, doet het juist hier goed.”
Verlamming en stagnatie
“Dit voelt als mijn eerste solovoorstelling”, zegt Karel. In het The Hague International Centre of Civic Hacks (ICX) toont hij drie werken: Slow Rise, Paralysis en zijn meest recente werk Largo. In Largo ziet de bezoeker hem bewegingsloos liggen terwijl hij door een onzichtbare kracht van links naar rechts wordt gesleept. Welke boodschap zit daarin? “Ik laat het aan de kijker”, vertelt hij. “Sommige mensen herkennen er een reactie op de vluchtelingenproblematiek in, anderen denken dat het over de dood gaat, terwijl er ook mensen zijn die het vooral humoristisch vinden.” Hij voegt daaraan toe: “Mijn andere werken sturen wel wat meer.”
Ook in zijn werk Paralysis ziet het publiek Karel stilliggen om verlamming proberen te ervaren: hij lag 24 uur vast op een tafel en kon hij zich niet bewegen. “Die fascinatie voor verlamming en stagnatie komt eigenlijk voort uit het feit dat ik juist heel erg van bewegen houd”, legt hij uit.
In 2014 was het zijn droom om grenzen te doorbreken, tussen kunstdisciplines maar ook tussen landen en culturen: “De universele taal van mijn performances wil ik nog beter leren beheersen.” Waar staat hij nu? “Na het maken van Paralysis had ik het idee dat de weg die ik ben opgegaan, goed is”, zegt hij. “Ook weet ik nu dat ik vaker wil werken met een vooronderzoek.” Paralysis voerde hij uit in een zaal van Theater aan het Spui; de directie van het theater hielp hem daarna met het aanvragen van een makerssubsidie waar hij komende jaren nieuw werk mee kan maken.
Paralysis. (Foto: Maurice Haak & Jenny Audring)
Herkenning
Rutkay maakte Recognition of the Species in november en paste recent de choreografie aan op locatie (Lutherse Kerk). “Het leverde veel op”, vindt hij. “Ik ben hiervoor twee maanden op tournee geweest. Toen ik weer met de voorstelling aan de slag ging, merkte ik dat er veel anders kon.” Hij draagt het werk op aan zijn vriend: “We herkennen zoveel van onszelf in elkaar. Er zijn veel overeenkomsten tussen ons, maar eigenlijk zien we dat in alles wat leeft. We kunnen ons rustig voelen doordat we iets herkennen, maar het kan ons ook laten schrikken.”
In 2014 was zijn ambitie om een succesvollere danser en choreograaf te worden. Daarnaast hoopte hij in de toekomst zijn eigen dansgezelschap te hebben. Hij is vandaag de dag een van de jongste choreografen van Nederland. De droom om een eigen dansgezelschap op te zetten, heeft hij nog steeds. Het liefst een dansgezelschap dat zelfvoorzienend is, niet afhankelijk van subsidie.
Recognition of the Species. (Foto: Maurice Haak & Jenny Audring)
“Waar ben ik mee bezig”
Hun werk – hoe anders ook – gaat bijna altijd over beweging of juist het onvermogen om te bewegen. “Creativiteit stroomt vanuit mijn bewegingen. Met mijn creaties kan ik mij helemaal uiten en anderen meenemen in mijn belevingswereld. Het betekent heel veel voor mij”, zegt Rutkay. Karel: “Tijdens de 24 uur dat ik Paralysis opnam, kon ik juist helemaal niet bewegen. Het leidde tot ontzettend veel verveling. Als ik niets om mij heen heb, dan krijg ik juist ideeën. Die verveling heeft veel opgeleverd.” Rutkay haakt in: “Ik vind het gaaf om dit te horen. Je wordt met heel veel discipline grootgebracht, maar ik vond het bijvoorbeeld ook lastig om in de studio aan de choreografie te werken. Ik heb het thuis gedaan, in mijn kamer. Daar ontstaat creativiteit. In zo’n grote ruimte als een studio denk ik ook sneller: ‘waar ben ik mee bezig?!’” “Die gedachte heb ik ook weleens”, zegt Karel (Rutkay moet lachen). “De eerste keer dat ik mezelf van links naar rechts ging slepen, deed ik dat ook maar in mijn eentje. Ik had een plakkertje op de knop van de takel geplakt en was gaan liggen. Eigenlijk best gevaarlijk.”
Touwtjes in handen
Ze zijn vaak zowel bedenker als uitvoerder in het creatieproces. “Hoewel ik steeds meer zaken rondom mijn werk ben gaan uitbesteden, heb ik graag de touwtjes in eigen hand”, bekent Karel. Ook Rutkay herkent het: “Artiesten zijn onzekere mensen, dat is geen geheim, maar tegelijkertijd zijn we soms ook narcistisch. Dat komt volgens mij omdat je als maker zoveel creativiteit in jezelf voelt. Hij voegt daaraan toe: “Ik heb veel in mijn hoofd waarmee ik aan het werk wil. Daardoor kan ik goed functioneren als choreograaf. Ik ben ook een goede danser, maar ik heb wel het gevoel dat andere dansers mijn creatie beter kunnen opvoeren. Zelf ben ik vaak te veel bezig met het proces en het verhaal achter de choreografie.”
4×4 – The Fellowship of the Dance
De performances van Karel en Rutkay zijn t/m 12 februari te zien in 4×4 – The Fellowship of the Dance. Dit bijzondere locatieproject van CaDance laat je Den Haag op geheel onorthodoxe wijze ervaren. Dit keer leidt de wandelroute langs vier locaties in het Oude Centrum, waarvoor choreografen en kunstenaars zijn gevraagd een performance te maken. Laat je meevoeren op deze ontdekkingstocht, waar je dichtbij de artiesten komt en een uitdagend nieuw perspectief krijgt op dans en dit bruisende stadsdeel in ontwikkeling. Informatie en tickets zijn verkrijgbaar via www.cadance.nl
Interview Rinus Sprong: “Juryleden leren echt van elkaar”
Rinus Sprong was in 2014 en 2015 juryvoorzitter van de Piket Kunstprijzen. De choreograaf en artistiek leider van De Dutch Don’t Dance Division in Den Haag blikt terug op zijn voorzitterschap en belicht de positie van jonge kunstenaars: “Kunst maken gaat altijd over jezelf en wat jij leuk en belangrijk vindt. Je doet het niet voor het geld en je moet er hard voor werken.”
“Als juryvoorzitter moet je ervoor zorgen dat alle juryleden tevreden zijn met de besluiten die worden genomen. Als er verdeeldheid is, moet je de jury aansporen om met elkaar in gesprek te gaan”, vertelt Sprong zittend op een krukje in een van de studio’s bij DeDDDD. “Totdat iedereen uiteindelijk achter een besluit staat.”
Het is een advies dat hij ook meegaf aan zijn opvolger Sander Uitdenbogaard. “Ieder jaar moet er een andere juryvoorzitter worden aangewezen, op die manier kan steeds iemand uit een andere kunstdiscipline een nieuw elan geven aan de vaste juryformatie”, legt Sprong uit. “Maar na 2014 werd ik nog een keer gevraagd. We waren toen nog het wiel aan het uitvinden.” Zo kwam het dat Sprong niet één maar twee jaar juryvoorzitter was. Hij herinnert zich de levendige discussies van de juryleden: “Iedereen was zo geïnteresseerd in elkaars discipline. Een jurylid uit de danswereld kijkt heel anders naar schilderkunst en theater, dan een jurylid dat zelf uit die disciplines komt. De juryleden leren echt van elkaar.”
De gedachte achter deze prijs begrijpen
Een stimuleringsprijs van 8.000 euro is in de danswereld ongekend, aldus Sprong. Toch is geld niet het enige waar het, volgens hem, om draait bij de Piket Kunstprijzen: “Het is een enorme geldprijs, maar ze willen ook jonge kunstenaars in contact brengen met het publiek en aansporen om na te denken over hoe zij zichzelf presenteren. Je moet de gedachte achter deze prijs begrijpen en die is dat jonge kunstenaars het eigenlijk zelf moeten doen. Het is je eigen verantwoordelijkheid om te blijven ontwikkelen en de prijs biedt daarbij een steun in de rug.”
Dichter bij de macht
Sprong’s inzet voor jonge kunstenaars (met name dansers) ging de afgelopen jaren verder dan zijn betrokkenheid bij de Piket Kunstprijzen. In 2013 zette Sprong samen met zijn partner Thom Stuart een talentontwikkelingstraject op voor jonge dansers die net van de dansacademie af komen: De Dutch Junior Dance Division (DeDJDD). Als organisatie bieden ze jonge dansers de kans om zich intensief bezig te houden met hun vak om zo hun kansen op een succesvolle carrière in de Nederlandse en internationale danswereld te vergroten.
Het is in die wereld moeilijker geworden om binnen te komen, beaamt Sprong. “Mijn tijd was echt een bloeiperiode voor dansers. Ik heb het geluk gehad om met de juiste mensen te mogen werken zoals Hans van Manen en Jiří Kylián”, vertelt hij. “Toen ik 30 jaar geleden bij het Scapino Ballet zat, waren wij met 45 dansers. Inmiddels is het aantal tot éénderde verminderd.”
De krimp, die Sprong benoemt, is niet alleen merkbaar in de dans, maar ook voelbaar in de hele culturele sector. “De kunsten stond vroeger veel dichter bij de politieke macht”, zegt Sprong. Hij lijkt hierbij hardop na te denken: “Voor politici en machthebbers gaf het status om zelf een kunst te beoefenen, naar voorstellingen te gaan en kunst te verzamelen. Het toonde aan hoe erudiet je was, maar nu is dat niet meer zo. De kunsten staan hierdoor veel verder af van de macht; politici lijken er minder interesse in tonen.”
Trouw aan jezelf blijven
Zijn eigen danscarrière startte laat, merkt Sprong op. “Bij ons thuis was talentontwikkeling niet iets dat een belangrijke rol speelde. Ik mocht wel toneelspelen en dansen, maar het viel niet op dat ik echt goed was. Als dat eerder was ontdekt dan had ik misschien wel sneller een opleiding gevolgd en meer techniek kunnen ontwikkelen.” Hij voegt daar direct aan toe: “Maar misschien was ik ook wel veel te creatief om bij een strikte opleiding te gedijen. Tijdens mijn danscarrière verzon ik vaak nieuwe passen en dat vonden choreografen meestal interessant aan mij.”
Het bracht hem wellicht waar hij nu is: na zijn danscarrière werd hij choreograaf en artistiek leider. Welk advies wil hij jonge kunstenaars meegeven? “Blijf trouw aan jezelf”, zegt hij. “Kunst maken gaat altijd over jezelf en wat jij leuk of belangrijk vindt. Je doet het niet voor het geld en je moet er hard voor werken. Ook als danser kom je waarschijnlijk niet gelijk bij de grote gezelschappen terecht en je zal ook kleine opdrachten moeten doen. Als je daar geen plezier meer aan beleeft dan sta je eigenlijk op het verkeerde pad.”
Check out our winners and nominees of 2014, 2015 and 2016
The Piket Art Prizes doesn’t only like to hand out prizes, we also like to keep an eye on our winners and nominees. This way, we know what they have been up to and what’s still to come. Check out all the activities, exhibitions and performances of our winners and nominees of 2014, 2015 and 2016. Lees verder
Gérard Lemaitre: “Het krijgen van een Piket Kunstprijs is een eer!”
Op woensdagavond 14 december bereikte ons droevig nieuws: voormalig jurylid dans Gérard Lemaitre was plotseling komen te overlijden. Een week eerder spraken we hem nog thuis over zijn juryschap voor de Piket Kunstprijzen. “Ik vond het een eer dat ik werd gevraagd, want ik had nog nooit zoiets gedaan. Het is een fantastische ervaring geweest.” Lees verder
Solo-expositie Debbie Young in galerie Vonkel
Mooi nieuws van onze winnaar schilderkunst dit jaar: een heuse solo-show van Debbie Young in galerie Vonkel! Voor deze eerste eigen expositie maakte Debbie zes nieuwe werken, waarvan één doek een hele muur vult. “Het gaat over allemaal gedachtekronkels.” Lees verder
In memoriam: Gérard Lemaitre (1936-2016)
Gisteravond bereikte ons het droevige nieuws van het plotselinge overlijden van Gérard Lemaitre. De eerste twee jaar van de Piket Kunstprijzen, 2014 en 2015, was Gérard vakjurylid dans. Lees verder
Bekijk het videoverslag van de uitreiking 2016!
Onze filmmakers hebben weer meters film volgeschoten met de mooiste beelden van de uitreiking van de Piket Kunstprijzen 2016! Bekijk het filmpje: Lees verder
Kid Colombia in finale Red Bull BC One in Japan
Aanstaande zaterdag neemt genomineerde dans Jeffry Verschoor Sowa, beter bekend onder zijn breakdance-alias als Kid Colombia, deel aan de 13e editie van de internationaal beroemde breakdance-wedstrijd Red Bull BC One. En niet zomaar ergens: in Japan nota bene. Lees verder
And the winners of the Piket Art Prizes 2016 are…
The winners of the Piket Art Prizes 2016 have been announced!
Painting: Debbie Young
Jury Verdict: “Debbie Young’s work has both literal and metaphorical layers. Each layer puts the previous one into perspective or partially conceals it, just as you might find the history of all previous occupants in the different layers of wallpaper in a dilapidated house. She shows a successful combination of realistically painted elements, photographs, plaster, wonderful figurines of clay and layers of epoxy. Her use of cliché images and ironic elements creates humor. Her different ways of presenting her art – sometimes consumed by a transformed space, sometimes as individual objects on a white wall – work remarkably well and forces viewers to continuously adjust their view. The result is explosive, yet vulnerable and personal. The jury is very curious what kind of dimensions Debbie will add to her work in the future.”
Dance: Alice Godfrey
Jury Verdict: “If you manage to stand out in the talent pool of the Nederlands Dans Theater 2 – arguably one of the best junior dance companies in the world – something special is going on. Alice has a magnetic stage appearance. She is a definite eye-catcher with an intriguing, intense charisma that is at once playful and enigmatic. Her talent is obvious, she has the body and a healthy dose of madness. But that does not mean that everything she touches simply turns into gold. She works very hard and continues to search for the key to her performances day after day. She manages to succeed in that: she always knows how to add something extra to the choreography with her interpretation. Alice has the potential to become a great artist.”
Drama: Kaatje Kooij
Jury Verdict: Kaatje Kooij is authentic, serious but also modest, poetic and sensitive. She is also quirky and sometimes willful. In her search for the experiment, she strays from the beaten track, in which she incorporates a hint of loneliness. For example, she worked on themes that proved to be very delicate to her, which shows her strength. This past year she has grown into a mature actress. Kaatje is always subservient to the content of the play. That’s a great quality. She is good at her command of language and text processing. She can switch quickly and does not force herself at the right moments. Kaatje searches for challenges wherever she can. In doing so, she manages to remain honest and close to herself. She has a great passion for the profession and a lot of potential to grow.