Kunstwerk
Wat geef je een jonge kunstenaar die een prijs krijgt als aandenken mee? Het geld is snel uitgegeven, het juryrapport is om af en toe nog eens terug te lezen, maar het mooiste is toch als er daarnaast iets tastbaars overblijft – denk aan de Televizierring of Hollywood’s Academy Award (beter bekend als de Oscar). En als dat aandenken dan ook intrinsieke artistieke waarde heeft en als kunstwerk op zichzelf kan staan, des te beter.
Voor de eerste editie van de Piket Kunstprijzen werd de Haagse beeldend kunstenaar Vittorio Roerade (1962) gevraagd om een bijpassende sculptuur te ontwerpen. Roerade was vereerd met de opdracht, vertelt hij in zijn atelier in Bink 36, de creatieve bloeiplaats in het voormalige PTT-complex aan de Binckhorstlaan. Roerade is een veelzijdig kunstenaar die al zijn hele loopbaan met materialen en genres experimenteert. Hij tekent, schildert, schrijft en beeldhouwt – dat gaat in ‘perioden’, waarin hij monomaan een bepaald idee najaagt en uitwerkt. Ideeën heeft hij altijd, ze komen overal vandaan. Inspiratiebronnen zijn muziek, wetenschap, boeken… hij leest en luistert non-stop. Uiteindelijk draait alles wat hij maakt om de mens, ,,zo fragiel als de pest, maar tegelijkertijd loeisterk”.
Met bestuursvoorzitter Louise de Blécourt kwam Roerade snel overeen dat de ‘totems’ die hij eerder maakte – verticale, bronzen beelden, opgetuigd met vormen en figuurtjes – een goed uitgangspunt waren. Roerade: ,,Brons is eigenlijk een heel truttig materiaal, maar ik vind de symboliek van het bronsgieten mooi. Je vereeuwigt iets, je geeft het een naam. En een totem reikt omhoog, het is een positief en krachtig symbool – net als een prijs.”
Verder kreeg Roerade de vrije hand. Behalve de maximale leeftijd van de winnaars en de te bekronen disciplines wist hij niets. ,,Ik kwam al gauw op een ode aan het leven zelf, dat zoveel groter is dan de kunst of welk vak je ook beoefent. Het leven is één dynamisch geheel, een systeem waarin alles met alles samenhangt.”
Voor de aankleding van de beelden verzamelde hij takjes, zaden, losse gevonden voorwerpen en tientallen plastic poppetjes en beestjes. Daar beplakte hij de totems mee, in spiraalvormige, opkruipende ‘strengen’. Het resulteerde in een soort verticale ‘Arken van Noach’, krioelend van leven, bevolkt met mens- en diersoorten die elkaar niet opzijduwen, maar samen één bruisende wereldorde vormen.
Unieke prijzen
Geen twee totems zijn hetzelfde. Roerade heeft op elk exemplaar een paar kleine clous verstopt die duidelijk maken welke kunstvorm het betreft: bij de dans een paar kleine dansertjes, bij de schilderkunst een penseel. Voor theater was het lastiger om zo’n symbolisch object te vinden; de keuze viel tenslotte op een toneellamp.
“Heb lol in je eigen ideeën.”
Het gieten besteedde Roerade uit aan ‘de enige gieter in Nederland die vacuüm kan gieten’. Naast de vormen zijn juist ook de holtes, de leegtes tussen de figuurtjes hier cruciaal. Het geeft de beelden van nog altijd zeven kilo per stuk een lichtheid die een grote materiaalbeheersing verraadt. Het polijsten deed Roerade zelf – een zwaar precisieklusje dat hij nooit langer dan een paar uur achter elkaar volhield. ,,Als je zo’n beeld een fractie van een seconde te lang tegen de draaischijf houdt, zouden er figuurtjes beschadigd kunnen raken. En je moet het ding ook niet uit je handen laten vallen natuurlijk.”
Het ging goed. Elke Piket Kunstprijswinnaar gaat straks naar huis met een uniek kunstobject, dat de gelegenheid waarvoor het gemaakt is lang zal overleven. Heeft Roerade nog een motto dat hij de jonge winnaars mee wil geven? Hij denkt even na. ,,Heb plezier”, zegt hij dan met een glimlach. “Heb lol in je eigen ideeën.”
