Beeldend kunstenaar Shani Leseman, genomineerde Schilderkunst Piket Kunstprijzen 2024, gebruikt het schilderdoek om haar ideeën vorm te geven. “Een schilderij vormt voor mij vrijwel altijd de basis. Daar kan vervolgens ander werk uit voortkomen, zoals mijn serie Talismagic, die uit honderd keramieken talismannen bestaat, eerst als schilderij bestond”, vertelt Shani.
Als kind zei Shani Leseman al: ‘ik word later kunstenaar’. En dat gebeurde ook. In haar tienertijd sloeg de twijfel even toe. “Kan dat wel? Kun je daarvan leven? Maar er was voor mij maar één optie: kunst maken. Dat voelde ik intuïtief.” In 2018 rondde Shani de opleiding Beeldende Kunst af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag. De kunstenaar maakt vooral schilderijen en werk van keramiek. Dat doet zij alleen of in samenwerking met andere kunstenaars of kunstinstellingen. “Dierenwelzijn speelt steeds vaker een rol in mijn werk. Ook experimenteer ik met het maken van verf en inkt van planten. Dat is een nieuwe stap in mijn praktijk.”, legt Shani uit, die werkt vanuit haar atelier dicht bij het Haagse Zuiderpark.
Talisman is stukje magie in dagelijks leven
Tot voor kort hingen er vijftig talismannen van haar hand in Budapest Galéria. Die werken maakten onderdeel uit van de expositie Maleficae die tot 8 september 2024 te zien was. Shani: “Iedere talisman heeft een eigen functie. Een talisman is in mijn ogen meer dan simpelweg bijgeloof. Ik geloof dat er een bepaalde energetische kracht kan schuilgaan in objecten. Een talisman is een klein stukje magie in het dagelijks leven.” Shani reageerde op een Open Call van 1646 om een periode werk te maken in Boedapest. “Die residency sleepte ik niet binnen, maar er volgde wel een bezoek in mijn studio en Budapest Galéria gaf aan dat deze serie interessant was voor een expo over hekserij en magie.”
Tijdens haar studie aan de KABK ging Shani op uitwisseling naar Reykjavik (IJsland). “Ik ben helemaal verliefd geworden op dit land. De schoonheid van de natuur is overweldigend. Ook merkte ik een bepaalde speelsheid en poëtische aanpak in het maken van kunst, waar ik veel van heb geleerd. Er heerst een magisch bewustzijn, en folklore lijkt meer te leven.” Bijzonder was dat zij samen met oud-genomineerden Janne Schipper en Brigitte Louter gelijktijdig in IJsland studeerde en werkte.
Nominatie kwam vanuit het niets
Shani is geboren op Curaçao en woonde er de eerste tien jaar van haar leven. Als kind was zij al continu bezig met tekenen en schilderen. Na tien jaar verhuisde het gezin Leseman naar Nederland en Shani woont nu in Rijswijk. “De nominatie voor de Piket Kunstprijzen kwam voor mij echt uit het niets. Vaak moet je jezelf opgeven voor een prijs, maar nu werd ik zelf verrast”, zegt de kunstenaar, die zegt dat de nominatie haar een ‘extra boost’ heeft gegeven. “Natuurlijk is mijn innerlijke drive om kunst te maken het belangrijkste, maar erkenning is wel fijn.” Ze heeft al gefantaseerd over wat zij met het prijzengeld zou doen. “Ik werk nu in een anti-kraak atelier, maar ik zou graag een tuinhuisje willen kopen om in te werken. Dan ben ik ook meteen omringd met planten waarmee ik verf en inkt mee kan maken.” Haar ultieme wens is om het kunstenaarschap te combineren met een sanctuary voor dieren. “Denk aan legbatterij kippen, straathonden of andere dieren die nu in een vreselijke situatie zitten en recht hebben op een beter leven.”
Dierenactivist en kunstenaar
Shani vindt het belangrijk om op te komen voor dieren en dit vindt steeds meer een weg in haar kunstenaarspraktijk. Toen zij een tijdje op een huis paste in Spanje stuitte Shani op een schuur waar zo’n twintig katten zaten opgesloten. “Ik ben in gesprek gegaan met de eigenaar van die schuur. Hij dacht dat hij het beste deed, maar de katten waren er heel slecht aan toe. Ik mocht de katten ‘hebben’.” Ze verkocht haar eigen werken en gebruikte de opbrengsten om de katten op te vangen. Drie konden mee naar Nederland en hebben inmiddels allemaal een nieuw thuis gevonden. “De rest kwam in een asiel in Spanje terecht.” Vorig jaar kwam zij ook in actie op soortgelijke wijze voor een straathond op Curaçao.
Project stadsduiven Boijmans van Beuningen
Momenteel werkt zij samen met kunstenaar G.C. Heemskerk aan een tentoonstelling over stadsduiven die vanaf oktober 2024 (tot januari 2025) te zien zal zijn in Zuid. Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Het gaat om een combinatie van een publicatie, performances, sculpturen en workshops. De veranderende kijk op duiven in de loop der jaren vormt de rode draad. “Duiven en mensen leven al duizenden jaren samen. Ze bemestte onze gewassen, werden ingezet als een soort drones en bezorgden belangrijke berichten in tijden van oorlog. Inmiddels hebben we ze niet meer nodig en zijn ze als verwilderde gedomesticeerde dieren op straat terecht gekomen. We maken werk en organiseren workshops over de duif, de representatie in de (kunst)geschiedenis en diens leven vandaag”, legt Shani uit, die hoopt bewustzijn te creëren bij bezoekers. “Duiven zijn geen ongedierte, maar zwerfdieren.” De kunstenaar vangt vrijwel dagelijks duiven die verstrikt zijn geraakt in textielrestjes of mensenharen. “Dan verwijder ik de draden van hun poten zodat ze zich weer vrij kunnen bewegen en hun tenen niet verliezen”, aldus Shani. Een andere samenwerking waar zij de komende tijd aan werkt is een (vervolg)project met kunstenaar Tommy Smits en keramiekwerkplaats Zinderin Kunst in Den Haag.
Tekst: Tanja Verkaik
Beeld Talismagic: G.J. Van Rooij
Portretten: Dana LaMonda
